Molen de Weert (1990) - (Foto: Stichting Oud Meppel)
Molen de Weert (1990) - (Foto: Stichting Oud Meppel)

Geschiedenis Molen de Weert

Eekmolen (1905) - (Foto: Stichting Oud Meppel)
Eekmolen (1905) - (Foto: Stichting Oud Meppel)

Meer dan 20 molens sierden ooit de stad Meppel en op grote afstand was al te zien dat er in deze plaats een grote bedrijvigheid heerste. Korenmolens, houtzaagmolens, oliemolens en eek- of runmolens waren dagelijks in de weer. Windkracht was immers een goedkope energiebron.
Molen "De Weert", gelegen aan de noordzijde van het riviertje de Reest, is volgens de gevelsteen gebouwd in 1807. Vroeger stond de molen op Staphorster grondgebied. Door de uitbreiding van de gemeente Meppel kwam dit gebied onder bestuur van Meppel.
Deze molen, ook wel bekend onder de naam Eekmolen, was de belangrijkste eek- of runmolen voor de leerlooi industrie in Meppel. Het was een achtkantige stellingmolen op een stenen onderstuk. Aanvankelijk was de Weert ingericht als run- en pelmolen. Later is er een koppel maalstenen bijgekomen. Rond de molen bevonden zich drie houten schuren. Zij dienden oorspronkelijk voor de opslag van eikenschors.

Molen de Weert rond 1920 - (Foto: Stichting Oud Meppel)
Molen de Weert rond 1920 - (Foto: Stichting Oud Meppel)

In 1825 was de molen in het bezit van Dassen en Tenwolde. Na de dood van Albertus Dassen werd het bedrijf enige tijd voortgezet door zijn weduwe. Omstreeks 1860 kwam deze stellingmolen in het bezit van Abraham Roelink. Hij kreeg op 19 februari 1862 een vergunning van Gedeputeerde Staten van Overijssel om de run- en pelmolen tevens in te richten voor het malen van graan. Na Roelink werden achtereenvolgens W.T. Eilerts, de Haan, L. Pasman en uiteindelijk E.P. Pasman eigenaar (Pasman's molen). Als laatste was de molen in het bezit van de familie Haandrikman.

Demontage van de molen (1937) - (Foto: Stichting Oud Meppel)
Demontage van de molen (1937) - (Foto: Stichting Oud Meppel)

Het einde van de molen kwam in de dertiger jaren van de vorige eeuw. De vraag naar gemalen eikenschors nam sterk af en ook de oprichting van de Coöperatieve Landbouwbank haalde veel werk bij de molen vandaan. In de laatste jaren van het bestaan werd met drie koppels stenen gewerkt. Een koppel voor het vermalen van granen bestemd voor menselijke consumptie, een koppel voor het malen van veevoer en een koppel blauwe schorsstenen.

 

In 1937 werd de molen stilgezet. Hoewel de molen op dat moment nog in goede staat verkeerde, werd hij wegens de hoge onderhouds- en verzekeringskosten in dat jaar grotendeels afgebroken. De houten schuren werden gesloopt en het enige wat overbleef was de stenen onderbouw...


Herbouw

De Meppeler Henk Meijerink liep al vele jaren rond met de wens om de in 1937 grotendeels afgebroken Molen de Weert weer in oude luister te herstellen. In 1993 trok Meijerink de stoute schoenen aan.
In een gesprek met wethouder Jan Oldebesten
pleitte hij voor de herbouw van de molen. Inmiddels was alleen de kale onderbouw overgebleven. 
Het beschikbaar komen van het oude achtkant van de onttakelde Schuilenburger molen bij Hellendoorn in 1994, legde een goede basis voor de herbouw van Molen de Weert.
In 1996 was de onderbouw klaar. Op 8 juli 1998 werd het door molenmaker Johannes Kooistra uit Sloten gerestaureerde Hellendoornse achtkant op de onderbouw gezet en vervolgens kwam de gloednieuwe kap erop.
De karakteristieke ombouw rond de onderbouw is weer volledig in ere hersteld en wordt gebruikt door Stichting Welzijn voor haar activiteiten. Bovendien is de molen compleet opgeleverd, dus geheel maalwaardig.

In de zomer van 1998 zou de opening volgen. Helaas heeft Henk Meijerink het voltooien van zijn droom niet mogen meemaken. Hij overleed onverwacht kort voor de opening. De opening werd uitgesteld tot 13 mei 1999 op de Nationale Molendag. Uit eerbetoon aan de grote initiator van de Stichting tot herbouw van Molen de Weert draagt de koningsspil van de molen zijn naam.



Buitenexpositie

In oktober 2005 is er op het terrein rond Molen de Weert een permanente buitenexpositie in gebruik genomen. Deze expositie geeft een fraaie weergave over de verschillende soorten windmolens in Nederland. In de rivier de Reest, direct naast de molen, is een aanlegsteiger gebouwd waar plezierboten aan kunnen leggen.

Zowel via de weg als over het water kan het publiek dus een kijkje komen nemen.

Van elk molentype dat wij kennen in Nederland is een fotocompositie en beschrijving afgebeeld op een vijftiental panelen, geplaatst in een driekwart cirkel rond de molen.
De bezoeker komt in woord en beeld van alles te weten over molens die tekenend zijn voor het Nederlandse landschap.     Molen de Weert - Meppel
Buitenexpositie     Met steun van het Prins Bernhard Cultuurfonds, Stichting Waarborgfonds Meppel, VSB fonds, ANWB fonds, de gemeente Meppel, Rabobank Meppel-Steenwijkerland, ING Bank Meppel en het Recreatieschap Drenthe is het financieel mogelijk geworden dit plan te realiseren.

De Meppeler fotograaf Wilbert Bijzitter is het hele land doorgereisd om vele fraaie foto's te maken. Stichting Welzijn Meppel stond belangeloos de grond in de directe omgeving van de molen voor dit doel beschikbaar.
De buitenexpositie is dagelijks vrij toegankelijk. Wilt u ook een kijkje nemen in Molen de Weert, komt u dan op zaterdagmiddag. Dan zijn de molenaars ook aanwezig.